Chiến lược thận trọng phản tác dụng

Apple từng thành công với cách tiếp cận này trong lĩnh vực máy nghe nhạc MP3, điện thoại thông minh, máy tính bảng, đồng hồ và tai nghe không dây. Khi được hỏi về các lần trì hoãn trong cuộc họp công bố kết quả kinh doanh quý vừa qua, Tim Cook nhấn mạnh những tính năng Apple Intelligence đã ra mắt, cũng như việc mở rộng sang tiếng Tây Ban Nha, tiếng Trung và các ngôn ngữ khác.

Điều đáng chú ý là dù đã đầu tư nguồn lực lớn, kết quả Apple thu về trong lĩnh vực AI lại quá ít ỏi. Theo các lãnh đạo trong và ngoài công ty, Apple từ lâu có số lượng nhân sự tập trung cho AI ít hơn hẳn các đối thủ, đồng thời mua ít đơn vị xử lý đồ họa (GPU), thiết bị cần thiết để huấn luyện và vận hành các mô hình ngôn ngữ lớn hơn các hãng khác. Năm nay, ban lãnh đạo Apple đã có những thay đổi lớn để đối phó với các vấn đề này, trong đó các nhóm Siri và AI khác được rút khỏi quyền quản lý của John Giannandrea.

Lịch sử cho thấy những sản phẩm thành công nhất của Apple đều dựa vào công nghệ lõi tự phát triển, như cảm ứng đa điểm cho iPhone hay chip tiên tiến cho iPad và Mac đời mới. Nhưng với AI, công thức này chưa thể vận hành. Năm ngoái, Apple đã phải dừng dự án xe tự lái sau khi chi hàng tỷ USD trong một thập kỷ, một phần vì nhận ra AI của mình không thể hiện thực hóa lời hứa về xe tự hành hoàn toàn. Nếu tiếp tục thất bại với AI, nhiều kế hoạch tương lai của Apple từ kính thực tế tăng cường, robot cho đến đồng hồ và tai nghe có khả năng nhận diện vật thể xung quanh sẽ đứng trước nguy cơ phá sản. Apple sẽ rơi vào thế bất lợi nghiêm trọng trong cuộc đua định hình cách người dùng tương tác với thiết bị thông minh trong những năm tới.

Rào cản lãnh đạo

Giannandrea cũng tập trung cải tổ Siri, loại bỏ lãnh đạo cũ và đề xuất loại bỏ các tính năng ít dùng, nhằm giảm lượng mã nguồn và giúp đội ngũ tập trung vào các chức năng quan trọng nhất. Ông tỏ ra hoài nghi với dự án xe tự lái, dự án mà ông từng tạm thời phụ trách. Khi Apple sau đó từ bỏ dự án này, hàng trăm kỹ sư AI từng làm việc ở đó được chuyển về nhóm của ông.

Tuy vậy, nỗ lực của Giannandrea thường bị cản trở. Federighi, Giám đốc phần mềm của Apple, vẫn ngần ngại đầu tư lớn cho AI, không xem đây là năng lực cốt lõi của máy tính cá nhân hay thiết bị di động và không muốn phân tán nguồn lực khỏi các bản cập nhật hệ điều hành iPhone, Mac và iPad hàng năm, theo nhiều đồng nghiệp. “Craig không phải kiểu người sẽ nói, ‘Chúng ta cần làm một thứ lớn, cần ngân sách khủng và thật nhiều nhân sự’”, một lãnh đạo lâu năm của Apple nhận xét.

Văn hoá phát triển sản phẩm 

Khi Apple chuẩn bị cho màn ra mắt lớn của Apple Intelligence tại WWDC 2024 vào tháng 6, công ty buộc phải đối diện với thực tế rằng năng lực AI tạo sinh của mình còn tụt lại rất xa. Apple chỉ mới làm được các tác vụ cơ bản như tạo ảnh và đang thử nghiệm một chatbot nội bộ, nhưng chatbot này lại kém xa ChatGPT. Theo dữ liệu nội bộ mà Businessweek tiếp cận, sản phẩm của đối thủ có độ chính xác cao hơn ít nhất 25% trong phần lớn loại truy vấn.

Nhu cầu phải cung cấp một phiên bản AI đáp ứng kỳ vọng người dùng khiến Apple cuống cuồng tìm kiếm đối tác. Công ty bắt đầu đàm phán với các đối thủ như Google, Anthropic và OpenAI để tích hợp công nghệ của họ vào phần mềm Apple. Giannandrea đã vận động mạnh mẽ để Apple hợp tác với Gemini của Google, với lý do OpenAI không đủ bền vững, thiếu tin cậy và không bảo vệ dữ liệu cá nhân tốt. Tuy nhiên, đội ngũ phát triển doanh nghiệp của Apple lại có quan điểm khác, và tại WWDC, công ty công bố sẽ chuyển các yêu cầu mà Siri không xử lý được sang ChatGPT.

Một vấn đề lớn khác là chiến lược mua GPU của Apple. Cách tiếp cận thận trọng của cựu Giám đốc tài chính Luca Maestri trong việc mua GPU, vốn là những vi mạch chuyên dụng thiết yếu cho AI, giờ đây bị đánh giá là lỗi thời. Dưới thời Tim Cook, Apple từng tận dụng vị thế thị trường và lượng tiền mặt khổng lồ để kiểm soát chuỗi cung ứng toàn cầu cho mọi thứ, từ bán dẫn đến kính màn hình điện thoại.

Quyền riêng tư - Con dao hai lưỡi với Al của Apple

Cam kết lâu dài với quyền riêng tư người dùng cũng là rào cản lớn. Dù Apple sở hữu 2.35 tỷ thiết bị đang hoạt động và nắm trong tay lượng dữ liệu khổng lồ, hãng lại nghiêm ngặt hơn Google, Meta hay OpenAI trong việc cho phép các nhà nghiên cứu AI tiếp cận dữ liệu khách hàng. Cam kết này còn mở rộng đến cả dữ liệu cá nhân của người không phải khách hàng: Applebot cho phép các trang web dễ dàng từ chối cho Apple sử dụng dữ liệu để cải thiện Apple Intelligence, và rất nhiều trang đã chọn cách này.

Hệ quả là các nhà nghiên cứu của Apple phải phụ thuộc nhiều hơn vào các bộ dữ liệu mua từ bên thứ ba và dữ liệu tổng hợp, dữ liệu nhân tạo được tạo ra riêng để huấn luyện AI. “Có cả ngàn cái ‘không’ cho mọi thứ trong lĩnh vực này, và bạn phải vượt qua rào cản quyền riêng tư thì mới làm được gì”, một người hiểu rõ công tác phát triển AI và phần mềm của Apple cho biết. Một lãnh đạo khác cùng quan điểm nói: “Nhìn Grok của X mà xem, họ sẽ ngày càng tốt lên vì có toàn bộ dữ liệu X. Còn Apple sẽ huấn luyện AI bằng gì?” Đây lại là một ví dụ khác cho thấy AI là công nghệ không phù hợp với thế mạnh truyền thống của Apple. Một lãnh đạo kỳ cựu của công ty thừa nhận, “Chiến lược quen thuộc của chúng ta là: đến sau, có hơn 1 tỷ người dùng, cứ kiên trì rồi sẽ vượt lên. Nhưng lần này, chiến lược đó không còn hiệu quả”.

Nguồn: Vietstock